Moedig voorwaarts, waarde lezer!

December, maand van druk zijn maar weinig gedaan krijgen

Het is zondag 30 november en ik zit in een barretje ergens op de C-pier van Schiphol mijn zonden en zegeningen te overdenken. Na negen toch weer veel te vol geplande dagen in Nederland sta ik op het punt huiswaarts te vliegen (als de Airbus van Transavia tenminste bijtijds z’n software-updates heeft gehad). Een dikke week in herfstig Nederland noopt altijd tot wat overpeinzingen en die ga ik hier eens lekker delen.

Het is nu bijna twee jaar geleden dat ik onder het vlaggetje ‘Nijmans Nieuwsbriefje’ een stukje digitaal domein afbakende om te ontginnen. Het streven was (en is) om daar binnen vijf jaar van te kunnen eten en drinken, en mijn honden een zorgeloos leven te bieden.

Na twee jaar krijg ik vertrouwen dat dit een haalbaar streven is en daarvoor ben ik boven alles en in de eerste plaats u, de lezer, zeer erkentelijk. Ik kan immers schrijven, schmieren en stampvoeten wat ik wil maar als niemand dat wil lezen (laat staan er een abonnementje of een donatie voor over heeft), wordt het al snel een echoputje waar een boel gemopper uit opstijgt en onrendabele klanken uit galmen, maar waar de honden geen brood van lusten krijgen.

Op dit moment heb ik ruim negenduizend emailadressen verzameld van mensen die NN willen ontvangen. Dankzij lezers die mails doorsturen en verspreiding op sociale media worden de meeste stukken een veelvoud van dat aantal gelezen. Ook de podcasts trekken samen, opgeteld over diverse platforms, al tienduizenden kijkers en luisteraars. Bereik en bezoldiging groeien, dus het gaat de goede kant op. Dat geeft de blogger moed.

Hoeveel ontvangers en lezers voor een betaald abonnement hebben gekozen of wel eens een donatie hebben overgemaakt, beschouw ik uiteraard als bedrijfsgevoelige informatie die ik liever voor mezelf hou. Waar ik wel wat openheid over wil geven, zijn de wellessen en nietessen van het in de afgelopen twee jaar bewandelde pad, en de afslagen die daarin zijn genomen.

Podcasts zonder mediapersoonlijkheid

Dat is meteen het eerste piekerpunt want - ten eerste - hoeveel wil je delen zonder dat je het toch weer over jezelf maakt en - ten tweede - hoeveel mensen zijn daar überhaupt in geïnteresseerd? Desalniettemin is het al wel een beetje bij deze nieuwsbrief gaan horen, of het nou over m’n hond, m’n gezondheid of m’n oma gaat.

Als tikgeit bij een merk dat al langer bestond (en later als eigenaar van die titel) dwongen de relatieve anonimiteit, een reeds bestaande bedrijfscultuur en de elastische stijlvorm van een vijf, zestal schrijvende apen nooit tot zulke individuele profilering. Erg prettig voor iemand die niet per se als ‘mediapersoonlijkheid’ te boek wil (komen te) staan.

Maar dan toch: via NN ziet en hoort u me - als u dat tenminste blieft - nu wel tweemaal per week in beeld en geluid diverse podcasts vol babbelen met, zoals op X iemand het betitelde, ‘gezellig gewauwel’. Hoe zit dat dan? En: wat vindt u daar eigenlijk van? Ik haal uit reacties dat de een liever leest dan luistert, maar van luisteraars verneem ik juist weer dat ze Maaike, Theodor en/of mij graag horen (vooropgesteld dat Maaike en Theodor überhaupt de kans krijgen om wat te zeggen…), en vaak ook dat ze ons pas dankzij die podcasts hebben gevonden.

Dat laatste zegt iets over de noodzaak om het beeldbabbelen in de mix te gooien: het internet is al jaren in transitie van tekst en plaatjes richting beeld en geluid, voortgestuwd door de onvermijdelijke algoritmes op de social media platforms van Big Tech. Je zult jezelf dus moeten laten zien en horen. Dan máák je maar zin, zei m’n moeder vroeger.

Op NN was het Peter Bouwman die me met de BouwNijverheid-podcast over die streep trok (ik stribbelde aanvankelijk tegen) en toen hij met eigen redenen opzij stapte, had ik er inmiddels toch genoeg goesting in gekregen om door te gaan.

BouwNijverheid werd de Nijman & Charante Podcast, met Maaike van Charante (die nog een oprechte verontwaardiging kan voelen over instanties en ontwikkelingen waarover ik zelf al veel te cynisch ben geworden). “Hij maakt nu een podcast met z’n moeder”, sneerde een heel klein columnistje van de Volkskrant tot mijn grote vermaak maar fijne reacties van steeds meer trouwe luisteraars bewijzen dat een ogenschijnlijk onlogisch duo net zo goed z’n eigen niche kan vinden. Bovendien is Maaike behalve een aangename dame ook enorm toegewijd. Bij haar geen half werk en daar hou ik van.

Dingen ontstaan dus zoals ze gaan maar toch zou ik graag wat meer tijd hebben of willen vrijmaken om (meer) te schrijven. Helaas zitten er nog altijd maar zeven dagen in een week, met ook nog deadlines voor Nieuwe Revu en De Telegraaf. Wat ook veel onvermijdelijke tijd in beslag neemt, is het knippen, plakken, delen en via sociale media onder de aandacht brengen van artikelen, columns en podcasts. Stom, saai en soms zelfs een beetje spammy maar helaas een onvermijdelijke noodzaak. (Ooit hoop ik het te kunnen uitbesteden but let’s not get ahead of ourselves here..)

De enige weg is voorwaarts

Het is dus zoeken naar balans tussen tekst en praatjes en niet iedereen houdt van allebei. Hoeveel online ervaring ik ook heb: het blijft een spelletje van hit & miss en het laatste woord is altijd aan de lezer of luisteraar. Iets wat overigens de NPO en andere pijprokerspelotons van de oude poortwachterspers heel koppig, eigenwijs of arrogant vaak nog steeds niet willen begrijpen, en (dus) een belangrijke persoonlijke reden om zelf in de online vrije media-sector te willen blijven bewegen.

De enige weg is voorwaarts en dat is voor mij deze Substack. Nijmans Nieuwsbriefje. Met nog een maandje te gaan ben ik 2025 wel alvast een beetje aan het afronden. Niet afgeschreven concepten opruimen, Woo-administratie bijwerken (er loopt, of liever gezegd: stroopt nog van alles) en bij een aantal tips, bronnen en stukken die zijn blijven liggen, ben ik aan het twijfelen of ik er nog aan toe kom, of dat ik 2026 met een schone lei wil beginnen.

In de eerste elf maanden van 2025 zijn op NN desalniettemin nu al meer artikelen gepubliceerd dan in heel 2024, plus 62 podcasts met Peter, Maaike en Theodor. Dit stukje is het 213e gepubliceerde artikel in 2025 (en nog niet het laatste).

Daarnaast ben ik dit jaar voor het eerst als een soort correspondent voor mijn eigen titeltje in Israël geweest (met plannen voor een tweede bezoek in 2026). Fijne vrijdenker Theodor Holman heeft op NN onderdak gekregen na zijn nogal voos voelende congé bij voormalige verzetskrant Parool. Daaruit ontstond als vanzelf Radio Blauwe Hap, waarin we (net als met Maaike trouwens) al een paar keer interessante gasten hadden. Ook een ‘thema’ om verder te verkennen.

En er zijn daarnaast verschillende Woo-verzoeken ingediend, Woo-verzoeken uitgewerkt en Woo-verzoeken in het moeras van de ambtelijke onwil vastgelopen (sommigen gaan terug tot begin 2024…). Auke Zijlstra, tenslotte, doet ongeveer tweewekelijks nuchter bericht vanuit het Europarlement in Brussel en brengt daarmee een verdieping aan met onderwerpen die buiten mijn mijn eigen kennis- en zichtveld liggen, vanuit een instituut dat zich graag in bureaucratische nevelen hult.

Nieuwtje: een Nieuwe Naam voor NN!

Na het opstarten van NN in 2024 is dit jaar mijn eigen netwerk en kennissenkring uitgebreid in richtingen en met mensen die ik nooit had verwacht of had kunnen voorspellen (“te gast bij Christenen voor Israël” stond in geen enkel jaar ooit eerder op de bingokaart). De roze deur is weliswaar gesloten, andere deuren zijn (daarom) geopend, wat ook een vernieuwing en verversing van m’n eigen nieuwsgierigheid heeft veroorzaakt.

Zo probeer ik wat links, rommel ik wat rechts en hobbel ik verder met hele en halve ideeën, en een beetje hoop van zegen. In die zin is NN na twee jaar nog steeds een vloeibaar gebeuren. Nooit af, maar wel in beweging.

Zodoende kan ik alvast aankondigen dat in 2026 een nieuwe naam aan het colofon van columnisten en samenwerkers aan mijn muurkrantje wordt toegevoegd. Het is een dame, u kent haar zonder twijfel, en ze begint in januari. Meer details volgen spoedig maar deze aanwinst zal de kans op bubbelvorming van dit blog (is dit een blog?) verkleinen zonder het streven naar een vrij discours en liberale vrijzinnigheid aan te tasten.

Ook hier geldt in alle eerlijkheid: zo’n Nieuwe Naam op NN is natuurlijk tevens een investering die moet gaan bijdragen aan de fondsenwerving voor het voortbestaan van dit eigengereide experiment. Het concept betaalmuren blijft me echter tegenstaan. De realiteit is: wanneer ik paywalls neerzet voor een tekst of podcast, leidt dat altijd tot enkele nieuwe abonnees. Je beloont er daarnaast betalende leden mee - Holman staat om die reden eenmaal per maand achter het tolpoortje.

Paywalls voelen echter ook alsof ik lezers tekort doe die losse donaties overmaken (en dat zijn er verhoudingsgewijs best veel). Dat is dus een dilemma. Betaalmuren sluiten sowieso per definitie lezers uit en beperken zodoende het bereik, terwijl verspreiding en vindbaarheid veruit de belangrijkste voorwaarden zijn voor verdere groei. Het zijn simpele feiten die tot soms lastige afwegingen leiden.

Het is tevens nog steeds (ik heb het hier al eerder gezegd) een principekwestie; het internet zou een vrije marktplaats van ideeën en gedachten moeten zijn en als lezers of luisteraars daarvoor willen betalen, moeten ze in de eerste plaats zélf die afweging maken en zichzelf overtuigen om paid subscriber of donateur te worden. Je kunt mensen niet dwingen en dat moet je ook niet willen. Wederom: het is hier de NPO niet, met hun gedwongen winkelnering.

Bedankt voor al uw wederkerigheid

Dus wat ik boven alles echt wil benadrukken in deze vroeg vallende eindejaars-overpeinzingen, is hoe belangrijk en bemoedigend het is om überhaupt gelezen of beluisterd te worden, mede omdat ik voor mijn gevoel nog steeds zoekende ben naar de toon, vorm, energie en inhoud van Nijmans Nieuwsbriefje.

De waan van de dag waarin ik jarenlang gewerkt heb en die ik letterlijk zeven dagen per week op uurbasis bijhield, ligt diep in mijn spiergeheugen opgeslagen maar ik probeer daar nou juist van los te komen. Mezelf daarvan losweken gaat met horten, stoten, triggers en terugvallen (‘Hallo ik ben Bart en ik ben een herstellend hysterievolger’ - ‘Hallo Bart, welkom in de praatgroep voor internetverslaafden’).

Zodoende vraag ik me na het opnemen, afmonteren en uploaden van een podcast, of nadat ik mezelf helemaal leeg geschreven heb op alweer een langer-dan-gepland geworden stuk (het enige dat ik echt mis van GS is de intrinsieke lengtebeperking van het roze format), vaak af wie hier in godsnaam op zit te wachten. Om het vervolgens toch maar online te gooien ‘want nu staat het toch al op papier’, of op tape.

Vervolgens hoeft maar één iemand te reageren dat ze verheugd of opgelucht zijn ‘niet als enige zo naar deze kwestie te kijken’ of ‘blij te zijn om verwoord te horen wat je elders niet hoort’ en dan is m’n dag alweer goed. Want dan was het dus toch niet voor niets.

U bent immers de enige die er een waarde aan kan toekennen. Niet eens geldelijk maar in de vorm van gedeelde waarden, zorgen, overtuigingen en wegingen. Het internet is daarin onverbiddelijk (en terecht!) maar kan ook een saamhorigheid smeden zoals geen enkel oud medium dat lukt. Die verkopen je een eenrichtingsmoraal, waar het internet juist keuzevrijheid biedt.

Een online gemeenschapje (zoals hier gestaag groeit) voorkomt dat we tot machinale media als DPG of de NPO veroordeeld blijven, waar niet alleen de meeste nieuwsgierigheid allang verstikt is door diep geprogrammeerde vroomheid die ze bij zichzelf nooit meer lijken te bevragen (laat staan dat de buitenwacht het mag doen), maar waar ook het plezier lijkt te ontbreken. Het is allemaal zo ongezellig, zo gescript en niet zelden benepen of zelfs angstig. Want stel dat je wat fout doet, iets verkeerd zegt of niet op de hoogte bent van de laatste wetten van de taalpolitie…

Uiteraard heb ik mijn eigen beperkingen, vooroordelen en ook enige benepenheid zal me vast niet vreemd zijn in andermans ogen maar zolang je kritische mee- of tegendenkende lezers en kijkers hebt, word je niet zo snel door je eigen beperkingen gegijzeld. Het internet is wederkerig en juist daarin verschuilt zich een onbetaalbare vrijheid: hoe somber land & samenleving er soms voor lijken te staan: zolang er een uitwisseling van gedachten blijft bestaan, is alles nog niet verloren.

Waarmee ik maar wil herhalen dat de enige weg voorwaarts is en wil zeggen (zo komt hij, na toch weer best veel woorden, eindelijk tot zijn conclusie - red.):

Bedankt dat u er bent, bedankt dat u mij - misschien wel zonder het te beseffen - vrijheid geeft én richting biedt, en bedankt dat u mij en degenen met wie ik samenwerk aan NN de kans geeft om zich in vrijheid te blijven uiten, Nijmans Nieuwsbriefje te laten groeien en om het hopelijk op een dag mogelijk te maken dat ik met recht kan zeggen dat ik één van de eerste Nederlanders ben die van Substack kan leven.

Daarna, wereldheerschappij.

Maar eerst: het Sinterklaasfeest, Kerstmis en een beetje rust en kalmte vinden aan het einde van een hectisch maar vruchtbaar jaar. Het land en de wereld kunnen in 2026 ook nog gered worden. Ik wens u en de uwen alle goeds!

---

Grote schoenen vullen voor weinig?

Mocht u dit gelezen hebben als niet-betalend abonnee, voel u in de eerste plaats vooral niet verplicht om de poeplap te trekken, maar: als u genegen bent wel wat in m’n schoen te stoppen, zet ik mijn maatje 46 klaar als kortingspercentage voor het eerste jaar. Kost een abo voor 2026 ineens maar 27 euro, of 2 euro 70 per maand. Aanbod geldig tot 31 december. Klik hier of op deze knop:

Alternatieve opties voor een donatie of betaald lidmaatschap vindt u door op de hondjes te klikken. Dank, fijne feestdagen en alvast veel pepernoten, marsepein en kerstkalkoen gewenst.