Even een kort stand-oppertje met mezelf op de vroege maandagmorgen, voor uw eigen overweging bij de corporate koffieautomaat.
Onderstaande Note over schaalvergroting en consumentenprijzen kwam voorbij scrollen en die triggerde een unilaterale shower thought.
Namelijk:
Als relatief kortstondig CEO (vijf jaar) van een klein mediabedrijf (± 15 man) in een door fusies en schaalvergroting vernielde mediamarkt (die van de meeste pluriformiteit ontdaan is en alle klanten van alle titels derhalve min of meer hetzelfde algoritmisch vervlakte smaakje aanbiedt), ben ik die corporate concentration, die marktverdorrende machinale schaalvergroting, beter gaan begrijpen en verstaan.
Er zijn zo veel wetten, regeltjes, documenten, eisen, stempels, protocollen, zegels, systemen en voorwaarden gecreëerd door de overheid inzake personeel, belastingen, verzekeringen, fraudepreventie, duurzaamheid, controle en van maatschappelijk verantwoord ondernemen tot aan de prijs van parkeerrechten voor de deur van je eigen pand, dat overleven niet meer afhangt van (de kwaliteit van) je product maar ook van je capaciteit en toewijding om alle protocollen op te volgen om de wantrouwige, veeleisende overheid niet te ontrieven.
Als je alles zelf moet doen, kom je niet meer aan je eigen werk toe
Daar heb je permanent personeel voor nodig. HR, compliance, boekhouding, legal, bezwaren, payroll - je lexicon vult zich razendsnel met jargon dat je überhaupt nooit wilde leren. Als je alles zelf moet doen, kom je niet meer aan je eigen werk toe. Voor alles dat je extern moet inkopen betaal je forse sommen en kom je niet zelden terecht bij semi-publieke, quasi-geprivatiseerde voormalige overheidsdiensten voor bijvoorbeeld Arbobeleid of via voormalige woningcorporaties die thans in de private kantoormarkt willen meedoen. En onder de papierlawine die dat opwekt, kan je eigen werk eveneens verstikken en vergaan.
Tegelijkertijd is het rijksbeleid minder en minder ingericht op het midden- en laat staan kleinbedrijf (neem bijvoorbeeld de lopende hoofdpijncasus: elektrische bestelbusjes), waarmee een katalysator geconstrueerd wordt voor corporate concentration. Hoge papierstapels worden relatief kleiner in grote bedrijven met meer personeel. Maar ieder personeelslid dat eindeloos de bureaucratische Sisyphus-arbeid verricht, levert niet het eindproduct waar je bedrijf mee adverteert. Schaalvergroting verinnerlijkt bureaucratie. Die kosten moeten echter ook gedekt worden en onder alle kip/ei-protocollen om de ‘vrije markt’ te reguleren, stijgen daardoor wel de prijzen maar daalt het aanbod aan alternatieven.
Prettige werkweek gewenst.
Als ondernemer met een bedrijf waar 14 mensen in dienst zijn ervaar ik uiteraard hetzelfde. Je wordt steeds vaker toch beschouwd als een afdeling van de overheid waarvan je steeds meer moet.
Nog los van het feit is je feitelijk een directeur bent van een verzorgingshuis omdat medewerkers toch wel gezien worden als weerloos en niet bijster intelligent en alle risico’s van hen bij de ondernemer liggen.
Het offensief van overheid en grootbedrijf tegen midden-kleinbedrijf en burger is in mijn ogen een viertrapsraket
1. Alles met regels willen vastleggen zodat elke vorm van flexibiliteit en ondernemerschap verdwijnt (technocratisering). Kleine ondernemers kunnen al bijna niet overleven en ZZP wordt steeds onaantrekkelijker gemaakt. Het grootbedrijf heeft niet alleen de mogelijkheden om al die regels te incorporeren. Het gebrek aan innovatie in eigen gelederen lossen ze op door alles wat wel nog creativiteit en innovatief opkomt direct op te kopen. Daarmee verdwijnt ook elke concurrentie;
2. Belastingafspraken tussen overheid en grootbedrijf. Vrijwel alle grote ondernemingen krijgen een 'special treatment' van de Nederlandse overheid waardoor ze (vrijwel) geen vennootschapsbelasting hoeven te betalen (bv. Shell), of winsten afromen en doorsluizen naar het buitenland (bv. Tata Steel);
3. Subsidies: grootbedrijven krijgen veel meer subsidie van de overheid om hun bedrijven te verduurzamen dan MKB. Tata Steel betaalt bijvoorbeeld in Nederland geen belasting, maar krijgt wel subsidie om hun uitstoot te verminderen;
4. Lobby: grootbedrijf en overheid weten elkaar overal te vinden, terwijl MKB afvaardiging veel minder groot en ook veel minder georganiseerd is.
Het resultaat zal zijn dat wij over luttele jaren alleen nog kunnen werken in een bureaucratisch baantje voor overheid of grootbedrijf, waarbij heel precies zal zijn voorgeschreven hoe we ons werk moeten doen en hoe wij ons moeten gedragen.
Het is 'socialisme voor de rijken en kapitalisme voor de rest.' Zie ook Friedman, Thomas L., Made in the U.S.A.: Socialism for the Rich, Capitalism fort he Rest, New York Times, 26 Januari 2021.