Het internet bevrijdt zich van benepenheid
Let the chips fall where they may
Een jaar geleden was mijn voorspelling voor 2023 de dood van Twitter. Niet vanwege Musk, maar vanwege de gebruikers. Ik zat er naast.
Sinds Elon Musk zich met een wastafel in zijn armen toegang tot het hoofdkantoor van Twitter verschafte, is de levende dad joke onder ‘s werelds rijkste mensen plotseling niet meer de man die de planeet gaat redden met elektrische auto’s. In de ogen van velen is zijn missie om van Twitter (weer) een digitale marktplaats voor vrije ideeën te maken een misdaad tegen minderheden, kunstmest voor wild woekerend fascisme en niet te vergeten het einde van de democratie as we know it.
Deze angstige beweringen worden uiteraard in de kolommen en rubrieken van kranten en tv uitgedragen, maar ook op Twitter zelf. Hele volksstammen hebben hun Muskhaat in hun bio gezet, schrijven iedere negatieve reactie die ze op hun eigen tweets krijgen toe aan Musk, verzinnen een oplevende opkomst van haatzaaiende trollenlegers en complotzaaiende algrotimes van Chinese en Russische bots, en “dreigen” dagelijks zelf te vertrekken naar alternatieven als Mastodon, Blsky of Threads - zonder het ooit te doen omdat het digitale woestijnen zijn, of om zich daar net zo onhebbelijk te gedragen als ze op Twitter al deden, omdat ze nou eenmaal zichzelf meenemen.
Wat die ‘alternatieven’ betreft, denk ik dat Substack met de Notes-functie de enige is die echt kans maakt om een interactief platform op te zetten waar ideeën op een betamelijke, meer beleefde manier uitgewisseld kunnen worden, maar Notes mist wel een paar essentiële functies die Twitter groot gemaakt hebben: brekend nieuws as it happens, reactie-polemiek uit de heup, collectief klagen over tv-shows, Songfestivals of voetbalwedstrijden, memes en vooral: massa.
Klagen als digitaal bestaansrecht
Wat de trollenlegers en bot-algo’s betreft, heb ik geen nader onderzoek gedaan naar de waarheid van dergelijke beweringen om de simpele reden dat het me niet zo veel boeit. Zolang ik me kan heugen, golven hashtag-kapende bots in wisselende samenstellingen en aantallen over het platform, de ene keer om seks te verkopen en de andere om narratieven over oorlogen, rampen of aanslagen te kleuren. Je kan er over klagen, maar je kan beter jezelf aanleren om er doorheen te lezen. Voor al het andere zijn er filters of block- en mute-functies. Blijven klagen over d’Ander doe je alleen als je wílt blijven klagen over d’Ander. (En sja, voor velen is dat nou eenmaal hun enige digitale bestaansrecht.)
Terug naar Elon Musk. Is zijn aankoop van het populairste platform voor nieuws- en contentmakers, spindoctors, politici, woordvoerders, ngo’s en maatschappelijke organisaties echt de doodsteek voor wat niet eens meer Twitter heet, maar X?
Daarover zei hij in november in een interview met ene Andrew Ross Sorkin tijdens een New York Times-bijeenkomst een paar hele heldere dingen. De uitsnede die viraal ging, was hoe hij weglopende adverteerders een welgemeend adieu toewenste wanneer ze denken dat ze Musk (en X) naar hun pijpen kunnen laten dansen via financiële chantage: “If somebody’s going to try to blackmail me with advertising, blackmail me with money, go fuck yourself.”
Hieronder de wat langere versie rond die oneliner, die werd ingeleid door een vermeende uiting van antisemitisme waar Musk ten onrechte van werd beticht, maar waarbij zijn critici (c.q. haters) natuurlijk alleen interesse hadden in de beschuldiging, niet in de context.
- Onder de video een uitgeschreven stukje transcript van de meest relevante citaten -
Andrew Ross Sorkin: There was all of the criticism, there was advertisers leaving. We talked to [Disney CEO] Bob Iger today-
Elon Musk: I hope they stop. Don’t advertise.
Sorkin: You don’t want them to advertise?
Musk: No.
Sorkin: What do you mean?
Musk: If somebody’s going to try to blackmail me with advertising, blackmail me with money, go fuck yourself. Go fuck yourself. Is that clear? I hope it is. Hey, Bob, if you’re in the audience. […] That’s how I feel. Don’t advertise.
Sorkin: How do you think then about the economics of X. […] There’s a reality too, right?
Musk: Absolutely. So actually what this advertising boycott is going to do, it is going to kill the company. […] And the whole world will know that those advertisers killed the company and we’ll document it in great detail.
Sorkin: But those advertisers I imagine are going to say, they’re going to say, we didn’t kill the company.
Musk: Tell to earth.
Sorkin: But they’re going to say, Elon, that you killed the company because you said these things and that they were inappropriate things and that they didn’t feel comfortable on the platform. Right?
Musk: That’s what they’re going to say. And let’s see how earth responds to that. […] We’ll both make our cases and we’ll see what the outcome is. […] I mean, if the company fails because of an advertised boycott, it will fail because of an advertised boycott, and that will be what bankrupted the company, and that’s what everybody on earth will know.
Sorkin: But you recognize that some of those people are going to say that they didn’t feel comfortable on the platform. And I just wonder and ask you, and think about that for a second-
Musk: Tell it to the judge. […] The judge is the public. […] Let the chips fall where they may. Let the chips fall where they may.
Je kan vinden dat Musk zich hier gedraagt zoals we van zijn online reputatie gewend zijn, dus als een opstandige puber in het lichaam van een volwassen baby, maar ik denk dat hij volledig gelijk heeft: Twitter gaat niet dood als Disney onhandig aangereikte excuusjes aangrijpt om niet meer te adverteren, Twitter sterft pas als de massa vertrekt. Die gaat echt niet weg omdat ze geen reclame voor tekenfilms meer zien. Ze gaan ook niet weg omdat luid klagende oudmediale (en voornamelijk linkse) mensen het platform de rug toekeren en net zo min wanneer luid klagende oudmediale linksmensen op Twitter blijven om luid oudmediaal te klagen over Twitter. “Twitteren” is in feite al jarenlang een synoniem voor “mopperen”, of erger.
Twitter kan uiteraard sterven, zoals zoveel online platforms (en analoge oude media) stierven. Playboy overleeft pornosites nauwelijks, Hyves werd door Facebook verdrongen, Facebook is in hoog tempo een bejaardenplatform geworden omdat kids these days aan Tik-Tok verslaafd zijn, en bezoekt iemand Soundcloud, Bandcamp of MySpace nog nu YouTube, Spotify en Apple Music vergelijkbare diensten veel beter leveren?
Waar Musk ongezien gelijk in heeft, is dat het publiek bepaalt wat er met Twitter, of X, of hoe het ook maar heten moet, zal gebeuren.
Niet de politiek. Niet CEO’s. Niet de woke marketing-mentaliteit van het grootkapitaal, waarvan Anheuser Busch met hun enorme Bud Light-blunder het beste liet zien hoe het minderheidsactivisme van modieus gender-opportunisme zowel in je publieke gezicht kan ontploffen als je aandelenwaarde kan doen kelderen. Zolang ideologen en politici proberen sociale media aan banden te leggen, zullen ze Twitter eerder ongewild tot verzetsplatform promoveren, waar de gebruikers hun bijna dankbaar zijn dat ze gebrandmerkt worden als digitale partizanen - hoe onterecht dat in sommige (zo niet de meeste) gevallen ook is - dan dat ze het platform daarmee van het web wegpesten.
Wat ik het meest optimistisch vond aan de uitspraken van Musk, is de ogenschijnlijke onverschilligheid. Hij is bereid Twitter te laten sterven voor een onderliggend ideaal: een internet dat door individuen gerund wordt, van onderaf, waarin het publiek tegelijkertijd de jury is over andere individuele uitingen. Niet de ideologen, niet de instituties, niet de boardrooms van Big Tech, Magic Kingdoms van muizen en biermerken, maar mensen. Gebruikers die individuele rechten en vrijheden omzetten in content, die vervolgens in waarde (of waardeloosheid) gewogen wordt door andere gebruikers.
Zoals het internet altijd bedoeld was, als je het mij vraagt, en moet blijven. Dankzij Elon Musk maakt dat ideaal nog kans ook en wat dat betreft begin ik 2024 een stuk hoopvoller dan 2023, waar ik mijn onjuiste voorspelling met liefde achterlaat. Let the chips fall where they may…
Bij de Dood van Twitter
Zelden waag ik me aan voorspellingen maar omdat het een nieuw jaar is en alle trendwatchers, economen en overige tarotkaartleggers het ook doen, ga ik me er ook aan branden: Mijn voorspelling voor 2023 is dat Twitter sterft en dat is niet de schuld van Elon Musk.
Onderstaand, de nieuwe hoop voor 2024 zoals in Revu 1 van 2024 te lezen:
Twitter is dood, lang leve X
Omdat ik aan het begin van een nieuw jaar geen ouwe koeien in de kont wilde kijken of hoe luidt dat gezegde ook weer, koos ik voor Revu 1 van 2023 voor de glazen bol met een boude voorspelling: Twitter zou sterven. Nou, integendeel: voor nummer 1 van 2024 kan ik de wederopstanding van het platform vieren.
Teruglezend voorspelde ik het einde van de blauwe huiskamer omdat de verbubbeling compleet leek, aangejaagd door enerzijds de coronadissidenten (al dan niet zelfverklaard) en anderzijds door een clampdown van politiek correcte krachten die sociale media in een nekklem proberen te leggen. Sfeer verzuurd, iedereen ruzie en in Elon Musk ook nog een malle nieuwe eigenaar - einde oefening, iedereen zou vertrekken.
Huur mij niet in als waarzegger, is de eerste les van die column. Het enige dat uitkwam aan mijn voorspelling, is dat Twitter in naam is overleden en thans door het leven gaat als “X, voorheen Twitter”. (Ik zeg overigens nog steeds Twitter, hoewel de eindredactie dat aanpast naar X en als ze dat in dit geval ook doen, wordt deze zin over Twitter en X een totaal onlogische zin vol X’en. Your move, eindredactie.)
Niet alleen moet ik ruiterlijk erkennen dat mijn predictie een klassieke mispeer is gebleken, wat mij betreft is Twitter, thans X, door een soort herrijzenis gegaan. Hoewel een klein, hardnekkig en tamelijk onhebbelijk kliekje coronastrijders nog altijd met veel verbaal geweld probeert vol te houden dat we in oorlog zijn met de overheid (zie ze maar als die paar Japanse soldaten op een verlaten eiland die pas decennia na het einde van WOII leerden dat strijd al lang was afgelopen) en een even hardnekkig groepje oudmediale pijprokers de hele dag op Twitter rondhangt om te verklaren hoe vreselijk extreemrechts het daar allemaal is, voel ik - als internetboomer - de prikkelende impulsen van ironische anarchie weer langs mijn digitale voelsprieten kriebelen.
Zo lijkt een gepast ongeduld te zijn ontstaan jegens het opgraven van ‘gotcha’-tweets die mensen in het heden gegijzeld moeten houden door uitspraken uit hun verleden. Ook is de verstikkende deken van sociale schroom over (vermeend) politiek incorrect gedrag afgenomen, niet in de laatste plaats vanwege de PVV-zege bij de verkiezingen maar ook omdat zichzelf zo keurig achtend links een paar handjes flink overspeeld heeft: klimaatdrammerij is doorgeslagen en heeft een kinderachtige koddigheid gekregen en op een wat serieuzere noot heeft het oplaaien van (hoofdzakelijk links) antisemitisme ervoor gezorgd dat midden-rechtse of beschaafd conservatieve mensen thans hun schouders ophalen over frames over “extreemrechts racisme” en aanverwante valse betichtingen ten aanzien van hun overtuigingen.
Tuurlijk, het blijft een platform vol verbale valkuilen. Maar er is enige balansherstel en de spanning is terug in het spel. Op een polemisch 2024!
Deze column verscheen in Nieuwe Revu 1 van 2024
Het hele interview, over Israël, Twitter, Tesla en het bizarre brein van de IRL Iron Man:
In ander nieuws: ik ben aan iets nieuws bezig
Beste mensen, heel even centraal
Op oudejaarsavond maakte GeenStijl het vertrek van Van Rossem bekend en ikzelf het voornemen om alleen verder te gaan met Nijmans Nieuwsbriefje. Wilt u me daarbij helpen? Lees dan hier even verder.