Ho ho ho. Vrede op aarde, het is nog geen oorlog

Over klokken, tijd en achterhaalde metaforen

Op slag van kerstmis kunnen we nog opgelucht ademhalen: hoe roerig de wereld ook is, volgens de geldende definities is er op dit moment nog geen sprake van een Derde Wereldoorlog. Het Westen houdt stand, ondanks alle dreigingen. De huidige status quo neigt zelfs naar een voordeel voor vrije landen.

Dat voordeel is niet in de laatste plaats te danken aan de acute opkomst van een kleine maar tamelijk onverzettelijke nano-wereldmacht: Israël. Dat landje heeft zich na de klap op 7 oktober 2023 heropgericht en Hamas en Hezbollah genadeloos maar zelfverzekerd in de touwen geslagen - een opsteker voor de gehele vrije wereld.

Zet dat eens tegenover het gigantische Rusland, dat al bijna drie jaar bezig is met een ‘speciale operatie’ in Oekraïne die volgens Poetin maar drie dagen zou duren. Kiev is nog altijd onhaalbaar ver weg. Vrede ook, maar diplomatie ‘dreigt’ (helaas voor D66) een serieuze optie te worden. Het wordt voor niemand een overwinning, eerder een verdeling van de vernedering.

Als bijvangst van de Israëlische operaties is het regime van Assad in Syrië gevallen. Dat is niet per definitie goed voor de Syriërs, laat staan voor niet-islamitische minderheden in het land, maar het toont wel de relatieve zwakte van zowel Iran als Rusland, die hun bevriende despoot niet langer in het zadel konden houden.

Over zadels gesproken: In Amerika komt Donald Trump terug in het Witte Huis, die niet alleen diplomatie in de Donbass wil verkennen maar ook scherper aan de Chinese wind wil zeilen, onder meer met harde handelstarieven. De economie van het Rijk van het Midden kraakt, dus dit zou de groeiende aspiraties van Xi Jinping verder kunnen vertragen (en Taiwan voorlopig uit de wind kunnen houden) — hoewel voor de Chinezen hetzelfde geldt als voor de islam: wij hebben de klokken, zij hebben de tijd.

Waar de islam de wereld stukje bij beetje via de migratieroute en de demografie verovert (gevaarlijk zinnetje in linkse kringen, maar het is met cijfers te onderbouwen), volgen de Chinezen een omgekeerde zijderoute van investeringen, overkopen en de academische ontwikkeling van hun onderdanen aan wereldwijde universiteiten.

Niet alle conflict is kinetisch, sterker nog: in het digitale tijdperk is onderlinge animositeit steeds vaker algoritmisch. Iedereen met een social media-account moet dat toch onderhand zien, ervaren en begrijpen.

Ondanks de papieren hegemonie van de Verenigde Staten zijn grootmachten op verschillende fronten en vaak ver van hun eigen kaders op de kaart met elkaar in conflict. Zowel de Russen als de Chinezen hebben belangen in Afrika waar we nauwelijks zicht op hebben. Ook de Indiërs roeren zich op dat continent op het gebied van grondstoffen, landbouw, energie en investeringen.

Zowel de oorlog in Oekraïne als het langdurige conflict in en rondom Syrië gaan eveneens deels over grondstoffen, energie, handelsbelangen en strategische posities.

Amerika lijkt wereldwijd terrein te verliezen maar Europa heeft zich uit koloniaal schuldgevoel en vanuit een zekere progressieve ondermijning van realistische politiek van zelfbehoud sowieso allang teruggetrokken uit die strijd. Het initiatief ligt steeds meer bij anderen.

Het continent, maar zeker de Europese Unie, heeft zichzelf gedegradeerd tot het slaan van peilloos diepe bureaucratische putten, het uitdelen van gratis, tamelijk symbolisch (en soms ronduit kwaadaardig) ontwikkelingsgeld, het gratuit en zonder verlangde wederdienst verwelkomen van alle denkbare vreemde luchtjes in het portiek, en het politiek reguleren van iedere nieuwe ontwikkeling, onderneming of investering — behalve ‘groene energie’ natuurlijk. Noord/West-Europa zal misschien geen oorlog meer winnen, maar dan toch zeker wel de hele planeet redden!

Maar Mark Rutte, nieuwe vergadergeneraal van de NAVO, zegt dat de oorlog binnen vijf jaar kan beginnen, en dat we een ‘wartime mindset’ moeten ontwikkelen. Binnen Nederland papegaait niet alleen de VVD deze NAVO-retoriek in canon met D66, ook hoge militairen roepen dat we ons moeten voorbereiden en zelfs banken zijn ineens weer pro-cash. Kunnen we op slag van kerstmis wel echt opgelucht ademhalen?

Ja, dat kunnen we en wel hierom: