Vrouwen eisen de nacht terug en gelijk hebben ze. Het is ook hún recht in een vrij land om te bewegen waar ze willen, waarheen ze willen, wanneer ze dat willen en hoe ze dat willen zonder door wie dan ook daarin te worden beperkt of bedreigd. Of nog erger: te worden vermoord, zoals de 17-jarige Lisa uit Abcoude. Waarom proberen juist veelal vrouwen dan nu zelf te voorkomen dat het debat over die vrije bewegingsruimte, die veiligheid en die nacht mede over aanwijsbare oorzaken rond migratie en culturele verschillen gaat?
De verdachte van de moord op Lisa is een 22-jarige man die in een COA-locatie in de Bijlmer zat. Geen naam of herkomst bekend en mogelijk was hij zelfs illegaal in het asielzoekerscentrum (toch een beetje de omgekeerde versie van een demissionair kabinet dat besluit nóg eens op te stappen). Als men verder niks van hem placht te weten, zoals uit de persconferentie van de driehoek Amsterdam naar voren kwam, zal ook die leeftijd van 22 jaar dus wel bepaald zijn via koolstofdatering of zo?
De vage bewoordingen over de verdachten voeden een sfeer waarin het over bepaalde omstandigheden en feiten níet lijkt te mogen gaan in deze zaak.
Online en op de voorpagina van het Algemeen Dagblad werd de suggestie gewekt en daarna luidkeels versterkt dat “femicide” de bron, oorzaak en aanleiding van de dood van Lisa is. Dat is een vervelende generalisatie die niet alleen de schuld bij “mannen” (in het algemeen) legt maar ook iedere serieuze aanpak van onveiligheid voor vrouwen belemmert omdat het niet voorbij een sentiment wil kijken.
Frans Timmermans (qua emotie-huishouding ook een soort vrouw) twitterde dat “we ons allemaal moeten schamen” dat mannen in 2025 veiliger over straat kunnen dan vrouwen. Wat een gelul zeg, alleen degenen die vrouwen hun veiligheid niet gunnen of bieden, moeten zich daarvoor schamen. En omdat de meesten dáárvan dat niet zullen doen, moeten mensen als Timmermans - politiek leiders - zorgen dat die veiligheid beter wordt gegarandeerd, hoezeer je ook de uitzonderingen niet zult kunnen voorkomen.
Door alles bij “ons allemaal” te leggen, verwatert hij zijn eigen verantwoordelijkheid en vertroebelt hij het vraagstuk over veiligheid met snotterende sentimenten in het voor hem zo kenmerkende tranentrekkende jammerproza.
Hetzelfde geldt eigenlijk ook voor de donatie-actie “Wij eisen de nacht terug”. In een opwelling van emotie, woede en onmacht kun je gerust wat geld in een potje voor vage doelstellingen zonder concrete plannen mikken maar het zal geen enkele nieuwe Lisa voorkomen. Toch zit er al dik vier ton in om posters en reclamezuilen te bedrukken met een wens die daarmee geen wortels in enige werkelijkheid krijgt.
Je kunt eisen wat je wilt en zo veel reclameborden langs A-wegen vullen met de eis voor een veilige nacht maar een moreel appèl is geen beleid, zoals de hashtag #femicide geen onderbouwing is. De suggestie van “femicide” is een karikatuur want het projecteert een blauwdruk van intrinsieke kwaadwillendheid op alle mannen jegens alle vrouwen en het ontdoet daarmee alle zaken van gedode en vermoorde vrouwen van hun individuele omstandigheden en zaak-specifieke motieven.
Dus ook de zaak tegen deze verdachte van de moord op Lisa. Je ontneemt hem zijn eigen motieven door een populair sentiment op hem te projecteren.
Je ontneemt het publiek daarmee ook het recht om kennis te nemen van die motieven, je hindert iedere vorm van actie tegen zulke motieven en je belemmert de vorming van beleid om zulke motieven beter in kaart te brengen om de kans op toekomstige slachtoffers kleiner te maken. De enige urgentie lijkt die van het acute sentiment te zijn en dat is zowel misleidend als niet lang houdbaar: in tegenstelling tot sentiment, zal beleid niet verdampen. Maar beleid maken is moeilijker en wordt eerder gehinderd dan geholpen door sentiment.
Ook het woord ‘femicide’ is een te brede kwast, waarmee veel specifieker (en eveneens cultureel herleidbaar) geweld wordt weggeschilderd: het aantal gevallen van eergerelateerd geweld (eerwraak), dat zich meestal binnen families afspeelt, stijgt naar zorgwekkende nieuwe hoogten. Waarom? Migratie, want de toename is onder meer toe te schrijven aan de groei van het aantal Syriërs in Nederland. Eerwraak is bovendien niet alleen moord, maar ook mishandeling en verkrachting. En: het treft óók mannen.
“In 2023 verloren drie vrouwen en een man hun leven door eergerelateerd geweld. Dat jaar werden 619 zaken gemeld bij het Landelijk Expertise Centrum Eergerelateerd Geweld, een stijging vergeleken met tien jaar geleden, toen er 460 zaken werden geregistreerd. Bijna twee derde van de zaken betrof bedreiging of mishandeling.”
Om tot de kern van geweld tegen vrouwen te komen zul je niet alleen piemels moeten tellen maar ook achtergrond, afkomst en cultuur van de verdachten moeten meewegen. Je schiet jezelf in de voet en gooit je seksegenoten voor de leeuwen als je uit alle macht (en met veel publieke emotie) de oorzaak zo breed maakt dat iedereen het gedaan kan hebben (mits man), en niemand ooit dit hoofdstuk uit het migratievraagstuk opwerpt.
Terwijl dat hoofdstuk dus wel geschreven is, in de statistieken en ook door Jan van de Beek in zijn boek Migratiemagneet Nederland (2024, op NN verscheen er dit stuk over). Promovendus Van de Beek schrijft in dat boek:
“Kennelijk schieten velen in een morele kramp als migratie en asiel in verband worden gebracht met criminaliteit. In het bijzonder, zo lijkt het wel, als het om seksueel geweld tegen vrouwen gaat. Zo ook Ruben van Gaalen van het CBS toen ik op X berichtte over een internationale publicatie van een feministische sociologe waarin uiteengezet werd dat er in Europa opvallend veel seksuele delicten werden gepleegd door Afghaanse asielzoekers.
“Opvallend veel zedendelicten gepleegd door Afghaanse mannen?” reageerde Van Gaalen, “Nee hoor, in de afgelopen 15 jaar nauwelijks of niets”. Hij zette zijn woorden kracht bij met een tabel die duidelijk maakte: ‘slechts’ 90 verkrachtingen gepleegd door Afghanen in de periode 2005-2020.430 Een bizarre reactie. Allereerst: iemand die op Twitter/X opereert en het CBS prominent in zijn bio heeft staan, zou zich moeten onthouden van dergelijke politieke uitspraken. Het CBS moet wat mij betreft gaan over objectieve cijfers, boven elke verdenking van politieke voorkeur verheven.
Bovenal was het een bizarre reactie omdat je op basis van absolute cijfers natuurlijk helemaal niet kan zeggen of mensen met de Afghaanse nationaliteit in Nederland wel of niet relatief vaker seksuele misdrijven plegen dan autochtonen. In een reactie rekende ik Van Gaalen voor dat Afghaanse mannen 12 keer vaker verdachte zijn van een seksueel misdrijf dan autochtone mannen.
Voor dit boek heb ik die berekening van destijds herhaald en uitgebreid naar zes typische ‘asielherkomstnationaliteiten’ waarvoor ik voldoende data kon vinden. Figuur 47 geeft de resultaten. Per 10.000 autochtone mannen waren er over de jaren 2014-2023 gemiddeld bijna 3 verdachten van een seksueel misdrijf. Het aantal seksuele delicten lag in die periode bij mannen met de Afghaanse nationaliteit op 31 per 10.000, afgerond 11 keer hoger. Voor mannen met de Somalische nationaliteit lag dit aantal zelfs 20 keer hoger.”
Somalische nachten zijn lang, en vol met horreur
Femke Halsema hield zich in haar persconferentie over Lisa niet in om het initiatief van vrouwen die de nacht terug eisen te benoemen, en toonde zich bedroefd als vrouw en moeder. Hoewel dat na de moord op een jong meisje allemaal geen onterechte emoties zijn, die ook door een burgemeester geuit mogen worden, mag niet uit het oog verloren worden dat Halsema niet als vrouw en moeder de stad bestuurt waar Lisa werd vermoord. Ze is als burgemeester eindverantwoordelijk voor antwoorden, oplossingen én die veiligheid in de nacht waar vrouwen om vragen. De billboards zouden zich dus op háár moeten richten.
Het appèl in deze specifieke moordzaak, die niet over alle vrouwenmoorden gaat, ligt dus niet bij ‘alle mannen’, maar bij de burgermoeder van Amsterdam. Die lijkt vooral veel billboards voor zichzelf op te willen trekken en weet zich daarbij goed gedekt door mensen die kritiek op haar afdoen met smoesjes als “vrouwenhaat” en/of de moord op een meisje bewust wegleiden van het hete hangijzer van de migratiepolitiek.
Die migratie leidt tot veranderingen, risico’s, gevaren en specifieke misdaadstatistieken. Voor wie daarom de werkelijke campagne-billboards opnieuw verrijzen, die zichzelf schrijven bovendien, is Geert Wilders. En zo speelt de hashtag #femicide uiteindelijk toch vooral die man weer in de kaart.
Update:Dader is een Nigeriaan. Denken ze. Maar het is nog onduidelijk. Net als zijn leeftijd. Of waarom hij überhaupt in Nederland is. Frons: De mevrouw achter de ‘eis de nacht op’-crowdfund is nogal van de Tikkies. Het voelt een beetje twijfelachtig allemaal. Ze is ook van een marketingbureau. Zelfs die posters komen uit een snel template. Kost niks, bereik is gratis, actie heeft veel tractie. Dus: wat gaat er eigenlijk precies met die inmiddels bijna viereneenhalve ton gebeuren?
Als u zich tot paid subscriber converteert zal ik uw nachten niet veiliger maken, maar u draagt wel bij aan het vormen van tegengeluiden op publieke initiatieven die meer kritiek en bevraging verdienen. Wie eenmalig doneert, krijgt geen reclamezuilen langs de snelweg maar schrijft wel mee aan kleine pamfletjes zoals deze.
Lijkt me nou typisch een klusje voor de dames Raeymaeckers, Hettinga en Traag. Die hebben de Helmondse verkrachtingszaak ook zo netjes opgelost.
Op Tweede Paasdag 2019 werd de 67-jarige Rinia Chitanie doodverkracht door een asielugzoekertje. De reactie van het opperhoofd van Femkuttistan was dat de bosjes beter gesnoeid moesten worden.
Voor wie deze twee incidenten binnen een periode van zes jaren beschouwt, is de vraag of Nederlandse vrouwen wel de weelde van hun verworvenheden kunnen dragen geen gedachtenexperiment meer. Komen ze uiteindelijk niet beter tot hun recht in de keuken zoals de door hen zo geliefde islam preekt?
Want zoals Johns Hopkins universiteit het begrip 'vrouw' (non-man) uit de taal verwijderde, zo is het begrip 'femicide' een uiting van zelfdestructie.
Kom straks niet klagen als je achter een dichtgespijkerde keukendeur zit. Wat je zaait, zal je oogsten. Het is eerder 2050 dan je denkt.
Het geweld tegen vrouwen komt niet alleen van binnenuit, maar zeker ook van buitenaf. Door geïmporteerde vrouwenhaat van mannen met een gestoord vrouwbeeld, waarvan Lisa dodelijk slachtoffer is geworden. Het niet benoemen daarvan (want: angst?) is niet behulpzaam om met passende oplossingen te komen. Dank voor het zo goed verwoorden van alle sentimenten rondom dit grote drama.
Lijkt me nou typisch een klusje voor de dames Raeymaeckers, Hettinga en Traag. Die hebben de Helmondse verkrachtingszaak ook zo netjes opgelost.
Op Tweede Paasdag 2019 werd de 67-jarige Rinia Chitanie doodverkracht door een asielugzoekertje. De reactie van het opperhoofd van Femkuttistan was dat de bosjes beter gesnoeid moesten worden.
Voor wie deze twee incidenten binnen een periode van zes jaren beschouwt, is de vraag of Nederlandse vrouwen wel de weelde van hun verworvenheden kunnen dragen geen gedachtenexperiment meer. Komen ze uiteindelijk niet beter tot hun recht in de keuken zoals de door hen zo geliefde islam preekt?
Want zoals Johns Hopkins universiteit het begrip 'vrouw' (non-man) uit de taal verwijderde, zo is het begrip 'femicide' een uiting van zelfdestructie.
Kom straks niet klagen als je achter een dichtgespijkerde keukendeur zit. Wat je zaait, zal je oogsten. Het is eerder 2050 dan je denkt.
Het geweld tegen vrouwen komt niet alleen van binnenuit, maar zeker ook van buitenaf. Door geïmporteerde vrouwenhaat van mannen met een gestoord vrouwbeeld, waarvan Lisa dodelijk slachtoffer is geworden. Het niet benoemen daarvan (want: angst?) is niet behulpzaam om met passende oplossingen te komen. Dank voor het zo goed verwoorden van alle sentimenten rondom dit grote drama.