De verwarde navel Nederlands

Een reisverslagje door medialaagland

Hopelijk gelooft u me als ik verklaar dat ik er echt niet op uit ben om de verwaande toevallige passant in voormalig eigen land uit te hangen, die ter plekke komt verkondigen dat hij het zo veel beter weet en daarom zogenaamd zo verstandig zijn biezen heeft gepakt.

Met deze disclaimer indachtig: ik was dus in Nederland afgelopen week, na een aantal omzwervingen via Noord-Spanje en West-Frankrijk, met vrienden in de Ardennen en een paar dagen in onderduik met een fijne buikgriep bij mijn ouders in Brabant. Inmiddels ben ik op de terugweg naar huis, ergens in Spanje waar het paard de stal begint te ruiken - samen met de amandelbloesem en de rijpe sinaasappelen.

Ik weet niet of het door mijn duchtig verstoorde (fysieke) onderbuik kwam, de reden van mijn reis (enkele finale kwijtingen regelen) of de eindeloos sombere luchten die niet aflatend traag boven een oneindige zee van remlichtjes dreven, maar de wanorde waarin ik het land aantrof vielen me meer op dan normaal. Nederland, nat en grijs; niet alleen in de luchten maar tot in de haarvaten van het humeur.

Voor Nieuwe Revu probeerde ik verkeer en verwarring samen te vatten in een ritje langs verontrustende gebeurtenissen, waarvan ik soms slechts flarden mee kreeg omdat ik nou eenmaal onderweg was, en nog steeds ben - het Wortel-Rapport over de NPO Misbruikfabriek is derhalve buiten beschouwing gebleven. Onderstaand m’n cursiefje voor Revu en u ook een behouden reis verder, door het moeras van het medialandschap.

Scheldende snelwegen en de tranen van Sophie

Een Mini lanceert zich over het verdrijvingsvlak tussen mijn voorganger en mij aan het einde van de ritsstrook, waar de bestuurder meteen hard moet remmen om gelijke tred te houden met onze 110 kilometer per uur. Ging net goed. Achter me, waar drie rijstroken twee zijn geworden, begint een wit VW-busje met groot licht te seinen dat ik per direct aan de kant moet, ook al rijdt rechts van mij een vrachtwagen. Als hij me even later passeert, krijg ik nog een ‘vriendelijk’ bedankgebaar.

Slechts één voorbeeldje van agressief ongeduld tijdens een paar dagen op de Nederlandse wegen. Er is geen plek, nou dan némen we toch plek? Slingeren achter de voorganger om je haast te benadrukken, opzichtig in iemands linkerbuitenspiegel opduiken om je naar rechts te dwingen, snijden en claxonneren, handgebaren - zo je de staat van stress en drukte ergens af kunt lezen, is het op de overvolle A-wegen in de Randstad, waar veel mensen rijden zoals woke-links twittert: als gefrustreerde gekken.

Ondertussen wordt op NPO Radio 1 de wereld kundig bestuurd door experts, lobbyisten en spreekbuizen van de overheid. Ik martel mezelf altijd met die zender als ik in Nederland ben, want je moet toch je oor te luister leggen bij de overzijde van de realiteit. Ik hoor dat Israël nu echt de wapens neer moet gaan leggen als ze niet alle internationale steun willen verliezen (Hilversum waarschuwt nog één keer!), ze vertellen dat iedereen X aan het verlaten is op de dag nadat cijfers lieten zien dat het platform juist groeit, en is het nou echt zo erg dat de Hogeschool Utrecht een cursus over de Holocaust eventjes uitstelt vanwege de huidige situatie in Gaza?

Wat stukjes staatstelevisie zijn tijdens tussenstops ook door m’n filters geglipt. In het NOS Achtuurjournaal probeert men iedereen wijs te maken dat slechts een handjevol medewerkers van UNRWA stond te juichen voor Hamas op 7 oktober - terwijl in Wall Street Journal, New York Times en in een hoorzitting van het Amerikaanse Congres over vele duizenden rotte appels wordt gerept, met voorbeelden en bewijzen. Maar Sigrid Kaag zegt dat UNRWA onmisbaar is en die quote kom je vaker tegen dan de waarheid.

Uiteraard gaat het ook over de noodzaak van inclusieve rolstoelpoppetjes op stoplichten, de vraag of VOC-schip Amsterdam weg moet bij het Scheepvaartmuseum wegens koloniale kwets en op een wat grotere schaal muilkorft de rechter vrije media inzake corruptieverdenkingen rond Khalid Kasem terwijl de Raad van State juristen tot zwijgen intimideert rondom het toeslagenschandaal.

Sophie Hilbrandt huilt op TV over haar corrupte co-presentator en hoopt dat hij snel terugkeert, want het is zo’n lieve man. Nederland verzuipt in zijn eigen navel, de wereld draait door en ik zoek de stille wegen zuidwaarts weer op.

Deze column verscheen in Nieuwe Revu 6 van 2024